RZUT HISTORYCZNY
Jubileusz 75-lecia to czas, aby w krótkim zarysie wspomnieć najważniejsze wydarzenia z naszej działalności organizacyjnej, które nie powinny ulec zapomnieniu przez następne pokolenia krakowskich hodowców gołębi. Czas przemija, pamięć ludzka jest zawodna, wojenna zawierucha oraz szereg zmian w strukturze organizacyjnej sprawiły, że nie posiadamy niezbędnej dokumentacji z całej naszej działalności, a w szczególności z pierwszych 50 lat.
Pierwsze stowarzyszenie hodowców drobiu, gołębi i zwierząt futerkowych powstały w Europie w drugiej połowie XIX wieku, głównie w krajach Europy Zachodniej. Na ziemiach polskich, znajdujących się w tym czasie pod zaborem Prus, Austrii i carskiej Rosji nie było warunków do powstania tego rodzaju stowarzyszeń. W roku 1910 powstaje w Krakowie stowarzyszenie pod nazwą Krakowskie Towarzystwo Hodowców Drobiu, którego członkowie na marginesie zajmowali się także hodowlą gołębi rasowych.
Wzorem hodowców poznańskich którzy rok 1890, w którym powstało Poznańskie Towarzystwo Ornitologiczne, przyjmują za historyczną datę rozpoczęcie działalności organizacyjnej na terenie województwa poznańskiego, również hodowcy krakowscy mogliby rok 1910 uważać za rocznicę powstania naszej organizacji, jeśli tak się nie stało i przełom lat 1929/1930 przyjmujemy za okres powstania naszego związku, to za tą datą kryją się ważne fakty historyczne.
Krakowskie Towarzystwo Hodowców Drobiu było stowarzyszeniem wybitnie elitarnym. Członkami Towarzystwa byli wyłącznie właściciele dużych majątków ziemskich oraz ludzie wyższych sfer urzędniczych. Towarzystwo nie zajmowało się działalnością organizacyjną i hodowlaną w pełnym tych słów znaczeniu. Trudno uważać za taką działalność doraźne spotkania towarzyskie członków i urządzane przez nich, co kilka lat wystawy zwierząt.
Hodowla gołębi rasowych była w Krakowie od wielu wieków szeroko rozpowszechniona, choćby wspomnieć Jana Bonera, możnowładce i bankiera krakowskiego. Krakowskie gołębie cieszyły się zasłużoną sławą poza granicami naszego Kraju. Z różnych źródeł wiemy, że do Krakowa przyjeżdżali licznie hodowcy z całej Polski i z zagranicy, wykupując najlepszy materiał hodowlany.
Kraków znany był z hodowli typowo krakowskich ras: siwek – siwy obecnie po zmianie nazwy – srebrniak, pasiak pochodzący od Bonerowskiego pocztowego Domaszczeńskiego, a w późniejszym okresie Krakusa, kronikarza kończastego i koroniarza sercatego.
Rozwój hodowli gołębi i znaczenie krakowskich hodowców na arenie krajowej i zagranicznej stwarzało celowość utworzenia odrębnego związku, niezależnego od Krakowskiego Towarzystwa Hodowców Drobiu, tym bardziej, że istniała potrzeba ukierunkowania hodowli poszczególnych polskich ras gołębi.
Podejmowane wielokrotnie przez krakowskich hodowców gołębi próby porozumienia się z Zarządem K.T.H.D. nie dawały rezultatów. Aby uniknąć antagonizmów, na specjalnym zebraniu w dniu 17 maja 1929 r. na wniosek Antoniego Paczki wystąpiono formalnie z pismem do K.T.H.D., w którym zaproponowano utworzenie sekcji hodowców gołębi rasowych i zwierząt futerkowych przy wspomnianym Towarzystwie. W odpowiedzi na to pismo Zarząd K.T.H.D. wyraził jedynie zgodę przyjęcia na członków Towarzystwa 12 hodowców z pośród 30, którzy petycję podpisali. W tej sytuacji hodowcy gołębi rasowych we wrześniu 1929 r. powiadomili K.T.H.D., że będą ubiegać się o utworzenie odrębnego stowarzyszenia. Pismo to, mające charakter ultimatum, zostało zlekceważone przez Zarząd Towarzystwa.
W dniu 27 października 1929 r. odbyło się w Krakowie zebranie organizacyjne, w którym wzięło udział ponad 70 hodowców. Zwerbowany przez A.Paczkę, Naczelnik Wydziału Społeczno-Politycznego w urzędzie wojewódzkim krakowskim pan Tomasik, opracował projekt statutu. Projekt ten został przyjęty entuzjastycznie przez zebranych hodowców.
Oficjalnie zatwierdzenie osobowości prawnej Krakowskiego Stowarzyszenia Hodowców Gołębi Rasowych i Zwierząt Futerkowych nastąpiło w czerwcu 1930 r. po ukazaniu się w Monitorze Polskim urzędowego komunikatu. W majestacie prawa dokonano wyboru pierwszego zarządu w składzie: Józef Bryliński – prezes, Franciszek Bębenek – v-ce prezes, Antoni Paczka – sekretarz i Edward Dydyński – skarbnik.
Powstałe stowarzyszenie, choć liczne to było ubogie w środki finansowe, bowiem nie zrzeszało, jak to miało miejsce wynajęcie lokalu niezbędnego do pracy Zarządu, nie mówiąc już o zakupie klatek celem zorganizowania wystawy. Choć gromadziły się trudności finansowe, radość hodowców z okazji utworzenia własnego towarzystwa była ogromna. Można było wreszcie przystąpić do realizacji programu działania, który od dawna był dyskutowany, a nawet realizowany już przed uzyskaniem osobowości prawnej. Zebrania członków przyszłego Zarządu odbywały się w prywatnym mieszkaniu Franciszka Bębenka, właściciela pralni chemicznej przy ulicy Grzegórzeckiej, tam też zrodziła się myśl utworzenia klubów grupujących hodowców specjalizujących się w hodowli określonych ras gołębi. Pierwszym i najbardziej operatywnym był Klub Hodowców Gołębi Opasowych. Główną rolę grali w nim: K. Drozdowski – urzędnik bankowy i Julian Popek – biolog, nauczyciel przyrody w II Państwowym Gimnazjum im. Św Jacka w Krakowie. Oni też byli autorami projektu wzorca dla polskiego rysia.
Mądre i udane pociągnięcia hodowców krakowskich, co do których należy zaliczyć: uzyskanie samodzielności, opracowanie regulaminów klubów specjalizujących się w hodowli określonych ras gołębi, wyszło na korzyść hodowcom gołębi rasowych w całej Polsce, bowiem w poszczególnych województwach stowarzyszenia hodowlane otwarły szerzej wrota dla hodowców gołębi rasowych.
Po kilku latach, gdy pozycja i ranga nowego stowarzyszenia została ugruntowana, zdecydowano się na urządzenie w Krakowie wystawy gołębi i zwierząt futerkowych. Do udziału w wystawie zaproszono byłych członków K.T.H.D., Związek Gołębi Pocztowych, Towarzystwo Hodowców Kanarków oraz Krakowski Ogród Zoologiczny. Wystawę urządzono w styczniu 1934 r. przy ulicy Rajskiej. Wystawa spotkała się z dużym zainteresowaniem społeczeństwa i to nie tylko krakowskiego tak, że ówczesny prezydent miasta Krakowa Pan Kaplicki przedłużył czas trwania wystawy o 5 dni. Prof. Maurycy Trybulski z Warszawy – przewodniczący Centralnego Komitetu d/s Hodowli Drobiu w Polsce, gratulując organizatorą sukcesu stwierdził, że takiej wystawy w Polsce jeszcze nie było.
W dniu 17 marca 1934 r. opracowano i uchwalono w Warszawie nowy wzorzec dla polskiego srebrniaka, który miał obowiązywać w całej Polsce. W pracach Komisji uczestniczył, jako jedyny z Polski Południowej, Józef Biernat z Krakowa.
Rozszerzenie przez krakowskich hodowców gołębi rasowych opieki organizacyjnej nad hodowcami drobiu, królików i zwierząt futerkowych poprawiło sytuację finansową. Można było wreszcie wynająć własny lokal na potrzeby Towarzystwa. Lokal ten znajdował się nieopodal Rynku przy ulicy Gołębiej 6, gdzie mieszkał Julian Stupnicki, hodowca gołębi i członek Towarzystwa, który do wybuchu II Wojny Światowej pełnił funkcję gospodarcze i opiekuna lokalu.
Po kolejnej zmianie Zarządu nowym prezesem został wybrany mgr J. Partyka, początkowo sędzia, potem adwokat, który został na stanowisku Prezesa Zarządu do roku 1952. Człowiek o dużej kulturze, elokwencji i nienagannej prezencji, a przy tym zamiłowany hodowca gołębi. J. Partyka był duszą Towarzystwa, starał się stworzyć rodzinną atmosferę organizując wieczorki i noworoczne zabawy opłatkowe. Natomiast mózgiem Towarzystwa, id czasu utworzenia K.T.H.G.R. i Z.F. do chwili śmierci w 1955 r. był Antoni Paczka.
Powstały w ten sposób Związek w oparciu o statut zatwierdzony 18 lutego 1938 r. istniał do wybuchu II Wojny Światowej. Związek ten nie był akceptowany przez krakowskich hodowców.
Pierwsze walne zebranie po zakończeniu wojny odbyło się 1 września 1946 r. w Krakowie. Zebranie uznało statut z 1938 r. za nieważny i powrócono do nazwy Krakowskie Towarzystwo Hodowców Gołębi Rasowych i Zwierząt Futerkowych oraz do przepisów statutu z roku 1934.
Reaktywowane Towarzystwo w dniu 1 grudnia 1946 r. wydało członkom nowe legitymacje i urządziło pierwszą po wojnie wystawę w pomieszczeniach Izby Rzemieślniczej przy ulicy św. Anny. Dzięki rektorowi prof. dr Teodorowi Marchlewskiemu (synowi prof. Leona Machalewskiego), któremu nadano dożywotni tytuł „honorowego prezesa Towarzystwa”, pogadanki i referaty szkoleniowe prowadzili wybitni fachowcy, m. in. prof. dr H. Bączkowski i prof. dr J.Ocetkiewicz.
A. Paczka wynajął na potrzeby Towarzystwa lokal przy ulicy Garbarskiej 11 w budynku, O.O. Karmelitów Bosych, gdzie w późniejszym okresie mieściły się biura Krajowej Spółdzielni Hodowców Drobnego Inwentarza, a do roku 1989 świetlica i siedziba Koła Hodowców Gołębi przy wspomnianej Spółdzielni.
Po wojnie Zarząd Towarzystwa wystąpił do Urzędu Miasta Krakowa o zwrot majątku Towarzystwa (sprzętu wystawowego), który przechowywany był w czasie wojny w jednej z jatek dominikańskich (położonych wzdłuż plant na odcinku od ulicy Siennej do ulicy Dominikańskiej). O zwrot tego sprzętu wystąpił do Urzędu Likwidacyjnego także Związek Hodowców Gołębi Pocztowych uważając, że posiada do niego prawo, zgodnie ze statutem z roku 1938. W roku 1939 prof. Leon Marchlewski, będąc obłożnie chory, wezwał do siebie A. Paczkę i w obecności świadków sporządzono protokół, na mocy którego cały sprzęt wystawowy po byłym Krakowskim Towarzystwie Hodowców Drobiu został nieodpłatnie przekazany na własność K.T.H.G.R. i Z.F. W tej sytuacji moralne prawo do tego sprzętu posiadało K.T.H.G.R. i Z.F. mimo, że formalnie w tym czasie nie istniało. Zalegalizowanie działalności organizacyjnej krakowskich hodowców przez urząd Wojewódzki w Krakowie nastąpiło po długich zabiegach ze strony Antoniego Paczki dopiero w roku 1951.
Całości wystawowego sprzętu nie uzyskaliśmy, bowiem w 1939 roku w części został on wypożyczony dla kół hodowców gołębi pocztowych na planowany pokaz, a w czasie wojny część tych klatek trafiła do rąk prywatnych, nawet na terenie Nowego Sącza. Postanowiono klatki te odkupić, aby powiększyć tabór wystawowy. Były to stare ciężkie klatki, zakupione jeszcze w roku 1912 za sumę 52 tysięcy koron austriackich.
Ulegając „modzie” i naciskom władz K.T.H.G.R. i Z.F. w 1951 roku zmieniło nazwę na Związek Hodowców Drobnego Inwentarza w Krakowie/ Zastosowane nazewnictwo „drobny inwentarz” spotkało się z drwinkami, tym niemniej nazwa ta z musu przyjęła się w całej Polsce. Dzięki zmianie statutu i nazwie, Związek Hodowców Drobnego Inwentarza w Krakowie był pierwszym stowarzyszeniem, jakie zostało zalegalizowane przez władze administracyjne w PRL. Była to sytuacja precedensowa, umożliwiająca w innych województwach na powstanie podobnych stowarzyszeń.
Uzyskując osobowość prawną w nowej szacie, stowarzyszenie mogło prowadzić bardziej ożywioną działalność organizacyjną. Podobnie jak w roku 1938, obecna zmiana nazwy i statutu była kością niezgody i antagonizmów, a wstawiane przez Zarząd argumenty nie potrafiły obronić go, i po jednorocznej kadencji Zarząd został zmieniony. Konkretnie mówiąc zrezygnował z członkostwa w Związku „etatowy prezes” mgr J. Partyka, ale hodowlą gołębi zajmował się do końca życia.
W roku 1953 prezesem Z.H.D.I. w Krakowie został Jan Zgud, z zawodu felczer, porządny człowiek, dobry kolega i hodowca. W tym czasie został również zmieniony skład Zarządu, v-ce prezesem został A. Paczka, a sekretarzem J. Piekarz. Z uwagi na niezadowalający stan zdrowia Jan Zgud zrezygnował ze swojej funkcji. Na walnym zebraniu w roku 1954 prezesem Związku został wybrany mgr J. Stoch, dotychczasowy przewodniczący komisji rewizyjnej. V-ce prezesem został A. Paczka, przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został Artur Herszman, a przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego – Józef Rybotnicki. Dla ułatwienia pracy utworzono biuro Związku a jego pracownikiem etatowym został J. Piekarz. Powołano do życia sekcje branżowe grupujące hodowców poszczególnych gatunków zwierząt, a przewodniczący sekcji zobowiązani byli uczestniczyć w zebraniach Zarządu i składać okresowe sprawozdania. W styczniu 1955 r. zorganizowano w hali sportowej KS „Wawel” przy ulicy Zwierzynieckiej dużą wystawę, a w miesiącu czerwcu akademię i uroczystości z okazji 25-lecia działalności zrzeszonych hodowców gołębi.
Zarząd Związku starał się rozwinąć działalność celem odbudowy polskich ras gołębi po spustoszeniach w hodowli spowodowanych wojną. Działalność hodowlana krakowskich hodowców była znana za granicą, co spowodowało, że w roku 1956 Zarząd Z.H.D.I. otrzymał zaproszenie na udział w I Międzynarodowej Wystawie Gołębi Rasowych, która odbyć się miała w Brnie (CSRS). Związek nie miał samodzielnej możliwości wysłania 200 szt. gołębi w 20 rasach i to gołębi, które mogłyby otrzymać ocenę „doskonałą” lub „b.dobrą”. Porozumienie z innymi związkami, za wyjątkiem Poznania, było praktycznie niemożliwe, ponieważ działalność ich była niemrawa. Nie można było się ośmieszać, to też na wystawę wyjechał w charakterze reprezentanta i sędziego J. Stoch. Tam, bezpośrednio po zakończeniu wystawy, J.Stoch otrzymał zaproszenie od prezydenta związków hodowców w NRD, do zwiedzania wystawy w Lipsku i zapoznania się ze stanem tamtejszej hodowli zwierząt i ptactwa. Na wystawie w Brnie było około 8 tysięcy gołębi, a w Lipsku natomiast około 25 tysięcy ptactwa rasowego. W obu wystawach prezentowany był bardzo wysoki poziom hodowli i wspaniała organizacja. Obie wystawy były organizowane przez naszych najbliższych sąsiadów – NRD i CSRS.
Uznano, że istnieje pilna potrzeba zjednoczenia hodowców drobnego inwentarza, celem stworzenia jednolitej silnej organizacji. W lutym 1957 r. zaproszono w charakterze gości delegatów z kilku województw. Początek nie wyglądał zachęcająco. Na zaproszenie odpowiedzieli tylko poznańscy hodowcy gołębi, przysyłając dwuosobową delegację. Nie poszło to jednak na marne, po uzgodnieniach ciężar organizacyjny przejęli warszawscy hodowcy zwierząt futerkowych. Dzięki życzliwemu poparciu i zaangażowaniu mgr. Romana Kopańskiego, naczelnika wydziału w Departamencie Produkcji i Zwierząt Ministerstwa Rolnictwa, wkrótce powstał Polski Związek Hodowców Drobnego Inwentarza z siedzibą w Warszawie przy ulicy Nowy Zajazd 1 jako organ nadrzędny wszystkich Związków Hodowców Drobnego Inwentarza, które zostały jego członkami. W siedmioosobowym składzie pierwszego zarządu znalazł się również przedstawiciel z Krakowa – mgr J. Stoch. W związku z powstaniem P.Z.H.D.I. i opracowaniem jednolitego statutu doszło również do zmiany statutu i nazwy Związku w Krakowie. Od 1958 r. nazwa brzmiała: Wojewódzki Związek Hodowców Drobnego Inwentarza.
W roku 1978 P.Z.H.D.I przekształca się w Krajową Spółdzielnię Hodowli Drobnego Inwentarza w Warszawie, a Związki Wojewódzkie stają się oddziałami tej Spółdzielni z tym, że w Krakowie powstaje Okręgowa Spółdzielnia Hodowli Drobnego Inwentarza, przejmując jego członków hodowców z województw Tarnowskiego i Nowosądeckiego.
Hodowla gołębi w ramach Spółdzielni nie ma charakteru gospodarczego, stąd też zarówno Polski Związek a następnie Krajowa Spółdzielnia, traktując ten dział hodowli marginesowo, mając na uwadze w pierwszym rzędzie działalność przynoszącą efekty gospodarcze. Hodowcy gołębi zdawali sobie sprawę, że stoi przed nimi ogrom pracy a praca do wykonania była ogromna (przyszłość pokazała, że można mieć odrębny związek i dobrze prosperować), bowiem w okresie międzywojennym wyginęło około 20 ras gołębi a kilka było w stanie szczątkowym. W tym czasie należało zrozumieć, że hodowla gołębi nie zaczyna się i nie kończy na polskim srebrniaku. Srebrniak jest tylko jednym z wielu klejnotów naszego dziedzictwa w hodowli gołębi rasowych, być może, że najpiękniejszym, ale nie jedynym.
W ramach istniejącej struktury organizacyjnej hodowcy futerkowych zwierząt mięsożernych, zasobni finansowo byli zainteresowani zaspokajaniem przez Związek ich prywatnych interesów. Hodowców gołębi traktowano marginesowo, a potrzebni byli Spółdzielni jako „sztuki” do podniesienia jej prestiżu i mitu wielkości. W okresie tym, w szczególności w latach 1974-1978, hodowcy gołębi nie mieli żadnej świetlicy tylko dzięki Ryszardowi Mirskiemu mogli spotykać się w piwnicy budynku przy ulicy Krakowskiej 49. Dopiero w roku 1979, kiedy O.S.H.D.I. uzyskała budynek przy ulicy 29 Listopada 121, hodowcy gołębi mieli do dyspozycji świetlicę przy ulicy Garbarskiej 11. Był to w pewnym sensie punkt zwrotny, bowiem uzyskanie świetlicy stworzyło możliwość organizowania swobodnych zebrań, szkoleń, giełd i cotygodniowych spotkań towarzyskich.Hodowcy gołębi widząc możliwość rozszerzenia swej działalności, chętnie przystąpili do remontu. W tym czasie wykonano w świetlicy boazerie, wytynkowano piwnice i położono posadzkę. Wyremontowanie piwnicy dało możliwość składowania w jednym miejscu sprzętu wystawowego, który dotychczas był rozrzucony u wielu hodowców. Duży społeczny wkład pracy przy remoncie świetlicy włożyli: E. Palonek, St. Wójcik, A. Wrona.
Mgr J. Stoch, członek Zarządu P.Z.H.D.I. w Krakowie i prezes Koła Specjalistycznego Hodowców Gołębi, walczył o prestiż hodowców gołębi. Jego zasługą jest, że od 1957 r. polscy hodowcy gołębi rasowych, mogli brać udział w wystawach międzynarodowych, na których osiągali nie mało sukcesów.
W okresie od roku 1957 hodowcy krakowscy wzięli udział w 12 międzynarodowych wystawach, w tym w jednej w Polsce. Dobrze jest przypomnieć osiągnięcia Kolegów:
– 1964 Brno / Babiarski, Baran, Herszman, Ozdoba, Rywotnicki /,
– 1967 Lipsk / Baran, Herszman, Kluska, Piekarz /,
– 1973 Lipsk / Baran, Batko, Herszman, Kuchta, Owca, Ślusarczyk, Zaręba /,
– 1974 Brno / Baran, Herszman, Kluska, Piekarz, Spytkowski /,
– 1983 Warszawa / Batko, Hardek, Herszman, Kluska, Spytkowski /,
– 1984 Budapeszt / Grzesiak, Kobiela, Jamróz, Spytkowski /,
– 1988 Sofia /Bandoła, Chytroś, Drożd, Hardek, Kolarz, Kowalik, Jamróz, Owca, Sala, J.Skiba, Strojny /,
– 2000 Wiedeń / Adamski, Bilski, Legutko, Kłyś, Sikorski /.
Celem ujednolicenia i wyrównania poziomu hodowli polskiego srebrniaka krakowscy hodowcy wystąpili z wnioskiem o coroczne organizowanie międzywojewódzkiego konkursu srebrniaka. W tym celu opracowano regulamin i ufundowano puchar przechodni.
O ile wystawa zorganizowana w 1965 roku w Ogrodzie Strzeleckim przy ulicy Lubicz w Krakowie z okazji 35-lecia Związku była zaledwie 10 wystawą urządzoną w ciągu jego istnienia , to na 75-lecie możemy poszczycić się urządzeniem 50 wystawy.
W te wystawy należy zaliczyć (spośród wystaw szczególnie wyróżniły się):
– 1980 r. Międzywojewódzki konkurs Hodowców Polskiego Srebrniaka
– 1981 r. Ogólnopolski Konkurs Gołębi Ras Polskich (średnio i krótkodziobych). Konkurs urządzono w salach klubu sportowego „Garbarnia”.
– 1984 r. Konkurs międzywojewódzki o tytuł najlepszego hodowcy srebrniaków i perłowych w Polsce. Konkurs urządzono w salach klubu sportowego „Garbarnia”.
Organizowane wystawy cieszyły się dużym zainteresowaniem zwiedzających, jak i środków masowego przekazu. Nie od rzeczy będzie wspomnieć co ciekawsze artykuły, jakie ukazały się w prasie na temat naszych wystaw:
– Gazeta Południowa „Choć gołębie poczty nie noszą”
– Dziennik Polski „Szczupłe i wysokie nóżki gołębi”
– Gazeta Krakowska „Krakowskim gołębiarzom przywilej nadał Kazimierz Jagiellończyk”
– Dziennik Polski „”Gołąb jak dziewczyna”
– Dziennik Polski „Siwak to jest pan”
– Przekrój „Fruwająca radość”
– Dziennik Polski „Pan Leszek ma ich dwieście – srebrniak, perukarz i listonosz polski”
– Echo Krakowa „Gołębie piórko pod lupą”
Są to tylko wybrane artykuły, a były ich dziesiątki.
Mgr. J. Stoch całym sercem oddany hodowli gołębi dążył do podniesienia poziomu i wyników hodowlanych. W roku 1981, celem podniesienia kwalifikacji lub wyłonienia nowych sędziów, zorganizował 10 miesięczny kurs, w którym przez 32 soboty przekazywał swe bogate wiadomości (swą bogatą wiedzę).
Po złożeniu egzaminów 11 kursantów otrzymało upoważnienie do oceny gołębi na lokalnych wystawach.
Po uzyskaniu pozytywnych ocen za sędziowanie na wystawach lokalnych, na wniosek mgr J. Stocha, K. Hardek, T. Jamróz i K. Spytkowski zostali skierowani na dwudniowy kurs do Warszawy i przystąpili do złożenia egzaminów upoważniających do sędziowania wystaw i konkursów międzywojewódzkich. Egzaminatorami byli Drzewiecki, Kwieciński, Zachariasz oraz przedstawiciel Centralnej Stacji Hodowli Zwierząt w Warszawie. Po pozytywnym zdaniu egzaminów C.S.H.Z. nadała egzaminowanym uprawnienia do oceny gołębi na wystawach międzywojewódzkich.
Krakowskim hodowcom nie w smak było, że w ramach W.Z.H.D.I. traktowani są jak zło konieczne i jedno ze specjalistycznych kół branżowych. W dniu 28 października 1989 r. został powołany komitet w składzie: Eugeniusz Augustynek, Stanisław Susuki i Mieczysław Razwski, którego zadaniem było opracowanie statutu i rejestracja stowarzyszenia pod nazwą Krakowski Związek Hodowców Gołębi Rasowych. W dniu 14 grudnia 1989 roku zostało wydane postanowienie sądowe o rejestracji Związku. W dniu 27 stycznia 1990 r. Walne Zgromadzenie wybrało prezesem A. Drożdża.
Uzyskanie budynku daje duże możliwości organizacyjne i sprzyja rozwijaniu życia towarzyskiego. Należy również wspomnieć zasługi hodowców gołębi, którzy wnieśli własną nieodpłatną pracę, przekazali materiały budowlane oraz transport dzięki czemu uzyskaliśmy starannie wyremontowaną i wyposażoną świetlicę. Szczególne podziękowanie należy złożyć inż. K. Kolarzowi, który honorowo opracował projekt przebudowy piwnic na świetlicę i pomieszczenia gospodarcze oraz sprawował nadzór techniczny nad pracami adaptacyjnymi. Nie od rzeczy będzie wspomnieć tych hodowców, bez pracy których nie byłoby możliwości przeprowadzenia prac adaptacyjnych. Są to między innymi: J. Baran, Wł. Czeremuga, J. Dębowki, A. Kowalik, E. Palonek, St. Wójcik, A. Wrona.
Kończąc należy przyszłym pokoleniom przypomnieć kolejność pełnienia obowiązków Prezesów, pod kierunkiem których rozwijał się nasz Związek na przestrzeni swego 75-letniego istnienia.
Byli to:
Józef Bryliński, Józef Partyka, Jan Zgud, Józef Stoch, Piotr Ozdoba, Leon Mróz, Józef Piekarz, Artur Herszman, Adolf Drożdż, Tadeusz Jamróz, Kazimierz Hardek, Kazimierz Spytkowski, Adolf Drożdż, Andrzej Kowalik, Stanisław Wójcik, Adolf Drożdż, Józef Pukuło, Stanisław Suski .
Kolejne Zarządy nie zapomniały o zasługach swych członków w rozwoju hodowli gołębi i społecznych prac na rzecz Związku, nadając im tytuł Honorowego Członka. Są nimi: M. Babiarski, J.Baran, A. Herszman, J.Piekarz, K. Rozżenej, Janina Stoch, W. Urbański.
Z okazji obchodów 70-lecia istnienia K.Z.H.G.R. Zarząd P.Z.H.G.R. i D.O. uhonorował tytułem „Honorowy Członek P.Z.H.G.R. i D.O.” Józefa Barana i Artura Herszmana oraz nadał odznakę „Zasłużony Działacz P.Z.H.G.R. i D.O.”
Złotą: Adolfowi Drożdż, Kazimierzowi Hardek i Bolesławowi Skibie
Srebrną: Tadeuszowi Jamróz, Kazimierzowi Kolarz i Stanisławowi Wójcik
Zarząd P.Z.H.G.R. i D.O., uznając zaangażowanie naszych członków w pracach społecznych, w rozwoju hodowli gołębi, w tym gołębi ras zanikających, a także zaangażowanie się w prace Zarządu P.Z.H.G.R. i D.O. oraz Kolegium Sędziów nadał w roku 2002 odznakę „Zasłużony Działacz P.Z.H.G.R. i D. O.”
Złotą: Michałowi Kobiela, Marianowi Małek, Kazimierzowi Mielniczek, Janowi Owca
Srebrną: Franciszkowi Bandoła, Jackowi Skibie i Jerzemu Stypuła.
Przytoczonych zostało kilkadziesiąt nazwisk krakowskich hodowców gołębi, honorowych członków Związku oraz wykaz Prezesów, którzy mieli największy wpływ na to, co działo się i zostało zrobione w minionym 75-leciu. Byłoby rzeczą nieuczciwą i niesprawiedliwą oceniać nasz organizacyjny dorobek tylko pod kątem nazwisk przywódców i głównych organizatorów naszego życia związkowego, to co zostało zdziałane w Krakowie w czasie istnienia Związku jest zasługą dużej rzeszy hodowców, którzy nie szczędzili swoich sił i czasu dobru naszego Związku. Wymieńmy przynajmniej niektórych:
R. Batko, Fr. Bandoła, St, Bębenek, Fr. Bębenek, K. Dereń, M. Dresiewicz, J. Gawronek, J.Goduła, St. Górecki, L. Guzowski, St. Grzesiak, J. Kluska, M. Kobiela, B. Koziarowski, J. Leśniak, R. Mirski, K. Mielniczek, M. Małek, St. Monica, St. Nawrot, A. Paczka, J. Pajka, A. Piotrowski, A, Sala, A. Sałach, B. Skiba, J. Skiba, Fr. Socha, J. Stypuła, W. Zając, R. Zasadzki i wielu innych.
Należy też wspomnieć, że prężnie działający Krakowski Związek był jednym z inicjatorów powstania Polskiego Związku Hodowców Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego z siedzibą w Radomiu, który powstał w 1991 roku. Czynnie działają we władzach tego Związku Koledzy z Krakowa i tak: Prezes Krakowskiego Związku Kol. Stanisław Suski jest sekretarzem Zarządu Głównego, Kol, Stanisław Wójcik członkiem Zarządu i Przewodniczącym Kapituły d/s Odznaczeń, Kol. Jan Pajka Przewodniczącym Kolegium Sędziów a sekretarzem tego Kolegium Kol. Bohdan Koziarkowski.
Z okazji 10-lecia Polskiego Związku odznaczonymi z Krakowa zostali Koledzy: Stanisław Suski, Kazimierz Hardek, Władysław Kwiecień, Jan Pajka, Stanisław Wójcik, Stefan Monica, Bohdan Koziarowski, Michał Kobiela, Jerzy Adamski, Bolesław Bilski, Zbigniew Smajek, Marek Hlebda, Jacek Skiba, Adndrzej Kowalik, Franciszek Bandoła, Aleksander Sala, Andrzej Piotrowski i Kazimierz Urban.
Odznaczenia te zostały wręczone na uroczystości zakończenia sezonu hodowlanego przez Prezesa Polskiego Związku Kol. Zygmunta Woźniaka w marcu 2001 roku.
Prezes Stanisław Suski